Eğitim Fakültesi

Üniversitemiz öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Uyesi Mustafa Kemal Yöntem’in de geliştirilme sürecine katkıda bulunduğu Türkiye’nin ilk yerli sözsüz zeka testi ERAL-NIT 5-17 artık hazır. ERAL-NIT, nörolojik beyin temelli çalışmalardan etkilenen, kültürel ögeler içermeyen bir bilişsel zeka testidir. Beynin frontal, parietal, temporal ve oksipital loblarının, bir bütün olarak birbirine bağlı bir şekilde çalıştığına ve her birinin belirli zihinsel üst düzey süreçlerden sorumlu olduğuna inanılmaktadır. Eral sözel olmayan zeka testindeki, araştırmacılar bu üst düzey yönetici işlevler için alıcı dil, kaba motor hareket, sayısal yetenek, dikkat, yakınsak düşünme, şekil-zemin algısı, ifade edici dil, ince motor hareket, sosyal yetenek, hafıza, ıraksak düşünme, görsel manipülasyon, kavram bilgisi, görsel algı, akıl yürütme yeteneği ve parça bütün ilişkisi olmak üzere 16 alt alan belirlediler.

Alan yazını, alıcı ve ifade edici dilin genellikle beynin sol yarım küresinde, temporal lobun arka kısmında yer aldığını göstermektedir. Kaba ve ince motor hareketler arasında beyincik bulunur (ince motor becerilerin gelişimi okula hazır olmada çok önemli bir rol oynar). Frontal loblar çoğu bilişsel işlevi kontrol eder. Akıl yürütme yeteneği ve Sayısal yetenek frontal loblarda bulunur, frontal loblar beynin Dikkat yeteneğinin de sorumluluğunu üstlenir, aynı zamanda görsel korteksin duyusal girdi alanı ile ilgili kısımlarını da kontrol eder. Temporal lob bölgesi, Sosyal becerinin korunmasında önemli bir rol oynar. Anılar, beynin temporal lobunda bulunan hipokampusta oluşturulur ve depolanır. Hipokampusun Kavram bilgisini oluşturmaktan ve depolamaktan da sorumlu olduğu bilinmektedir. Oksipital lob, şekil-zemin algısında, görsel manipülasyonda, görsel algıda ve parça-bütün ilişkisinde oldukça önemlidir. Parietal lob bölgesi de bu işlevlerde önemli bir rol oynar, Parietal lob beyinde tüm duyusal işlemlerin başladığı birincil duyu alanıdır. Öncelikle görsel ve mekansal sistemle ilgilidir. Bilişin merkezindeki iki süreç olan Iraksak ve Yakınsak düşünme, sırasıyla yaratıcı düşünme ve mantıksal düşünmeyi ifade ederler. Farklı düşünmede iyi performans sergileyen ve hayal gücünü daha etkin kullananlarda her iki yarım küre arasında yakın etkileşim olduğu ve her iki yarım kürenin merkezi paryetal alanlarının aktive olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yakınsak düşünme öncelikle beyinin sağ tarafındadır.

Görüldüğü gibi ERAL-NIT, bireylerin bilişsel kapasitesinin net bir profilini vermektedir. Ancak test sadece bununla sınırlı değildir. Test ayrıca çocuklarıyla ilgili ebeveyn değerlendirmelerini de araştırmaktadır. İlk adım olarak, ebeveynler çocuklarının genel ve daha özel performansa dayalı özellikleri hakkında kendi görüşlerini ifade ederler (bu maksimum beş dakika sürer). Sonuçta ERAL-NIT’den alınan bulgular ışığında, ebeveynlerin çocukları hakkındaki değerlendirmelerinde ne kadar tutarlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Test, ebeveynlere çocuklarının özel ve genel performans değerlendirmelerinin uyumlu olup olmadığını gösterir ve çocukların gerçek performanslarını bir çizelgedeki ebeveyn değerlendirmeleri ile karşılaştırır ve herhangi bir tutarsızlık varsa, uygulayıcıların ebeveynler için bazı önerilerde bulunmalarını kolaylaştırır.

ERAL-NIT ayrıca yaygın gelişimsel bozukluk (YGB), özel öğrenme güçlüğü (ÖÖG), dikkat eksikliği (DE) ve dil kullanım bozukluğunun (DKB) belirlenmesinde umut verici sonuçlar da vermektedir.

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız...